Świadczenie wychowawcze służy do częściowego pokrycia wydatków związanych z wychowywaniem dzieci, takich jak opieka nad nimi i zaspokajanie ich potrzeb życiowych. Nie jest ono przyznawane ojcu, matce czy opiekunowi, ale służy dziecku. Przeznaczenie pieniędzy ma kluczowe znaczenie dla ustalenia, czy świadczenie było nieuzasadnione, czy też nie. Tak orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach.
Rodzice dziecka rozwiedli się. W prawomocnym orzeczeniu sądu okręgowego stwierdzono, że władza rodzicielska przysługuje zarówno matce, jak i ojcu. Miejsce zamieszkania dziecka zostało ustalone przy ojcu, zaś matka została zobowiązana do płacenia na rzecz dziecka alimentów w wysokości 1000 zł miesięcznie. Jednakże w rzeczywistości dziecko pozostawało na utrzymaniu matki i mieszkało z nią. Według burmistrza faktyczne miejsce zamieszkania dziecka nie ma znaczenia dla zasadności pobierania świadczenia wychowawczego.
Spis treści
Samorządowe kolegium odwoławcze
Matka złożyła odwołanie, ale Samorządowe Kolegium Odwoławcze podtrzymało sporną decyzję. Zdaniem organu, nie zostały spełnione warunki do otrzymania przez matkę świadczenia wychowawczego z uwagi na prawomocny wyrok sądu okręgowego. SKO uznało, iż nie można uwzględnić faktu, że otrzymywane pieniądze były przeznaczane na zaspokojenie potrzeb dziecka, ponieważ zgodnie z wyrokiem sądu dziecko powinno mieszkać z ojcem, pomimo że dziecko mieszkało z matką, która sprawowała nad nim faktyczną opiekę,
Decyzja organu była wadliwa
WSA wskazał, że art. 25 ust. 1 oraz ust. 2 pkt 6 ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci zgodnie z którym osoba, która pobrała nienależnie świadczenie wychowawcze, nakazują obowiązek do jego zwrotu. Jednakże Sąd orzekł, że decyzja organu była wadliwa. Decyzja sporna została wydana w związku z uchyleniem decyzji przyznającej świadczenie. Jednak organ nadal był zobowiązany do ustalenia, czy pieniądze otrzymywane w ramach świadczeń wychowawczych były wykorzystywane zgodnie z przeznaczeniem.
Istotne jest zweryfikowanie wydatkowania środków pieniężnych.
Art. Art. WSA stwierdził, że świadczenie nie przysługuje ojcu, matce lub opiekunowi (prawnemu lub faktycznemu), lecz jest przeznaczone na rzecz dziecka. Przeznaczenie pieniędzy ma istotny wpływ na to, czy świadczenie jest nienależne, czy też nie. Sąd podkreślił, że przeznaczenie świadczeń wychowawczych nie było WSA stwierdził, że świadczenie przyznawane jest ojcu, matce lub opiekunowi (prawnemu lub faktycznemu), lecz w gruncie rzeczy ma służyć dziecku. Wobec czego przeznaczenie pieniędzy ma istotny wpływ na to, czy świadczenie jest nienależne, czy też nie. Sąd podkreślił, że przeznaczenie świadczeń wychowawczych w rozpoznawanej sprawie nie było brane pod uwagę przez organy, zaś kwestia ta wymaga wyjaśnienia. W tym przypadku postępowanie dowodowe powinno było wymagać złożenia oświadczenia, czy środki ze świadczeń wychowawczych zostały wykorzystane zgodnie z ustawą. WSA uchylił zarówno zaskarżoną, jak i poprzedzającą ją decyzję.
Gliwice, 3 marca 2022 r.: Wyrok WSA w Gliwicach. Sygn. akt. II SA/Gl 1056/21